ཧ་ཡེ་ཁེའི་གསུང་རྩོམ་གསུམ་ཀློག་རྗེས་ཀྱི་ཟིན་བྲིས་ཆུང་ངུ།

ཁ་སང་ཧ་ཡེ་ཁེའི་གསུང་རྩོམ་གསུམ་བཀླགས་ཚར་ཞིང་།རྒྱབ་ལྗོངས་ཀྱི་ཤེས་བྱ་ཞན་པ་བཅས་ཀྱི་དབང་གིས་བཀླགས་ན་ཅུང་དཀའ་བར་མ་ཟད།བཀླགས་ཚར་རྗེས་གོ་བ་ལོན་ཐུབ་ཚད་ཕྱེད་ཀ་ཙམ་ཡང་ཟིན་མེད། ཅུང་ཙམ་ཞིག་ལ་གོ་བ་ལེན་ཐུབ་ནའང་བརྗེད་པར་དོགས་ནས་སྟབས་བདེའི་ངང་ཟིན་ཐོ་འགོད་པ་རེད། ཐེངས་འདིར་ངས་ཀློག་རྒྱུ་ནི་ཀྲུང་གོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གི་ཆ་ཚང་གསུམ་ཡིན་ཞིང་།གསུང་རྩོམ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ།

《བྲན་བཀོལ་ལམ་དུ་སྐྱོད་པ་》 《རང་མོས་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་》 《སྲོག་ལ་ཐུག་པའི་རང་རློམ》

གོང་གི་བརྩམས་ཆོས་དེ་གསུམ་པོའི་གོ་རིམ་ཡིན་པ་མ་ཟད།ཧ་ཡེ་ཁེའི་རྩོམ་བྲིས་ཀྱི་གོ་རིམ་ཡང་ཡིན།དེའི་ནང་གི་《བྲན་བཀོལ་ལམ་བུ》ཞེས་པ་ནི་ཁོང་གི་བརྩམས་ཆོས་དང་པོ་ཡིན་ལ།《སྲོག་ལ་ཐུག་པའི་འགན་འཁུར》ཞེས་པ་ནི་ཁོང་དགུང་ལོ་བརྒྱད་ཅུར་ཕེབས་སྐབས་གསར་རྩོམ་གནང་འགོ་ཚུགས་པའི་བརྩམས་ཆོས་དང་པོ་དེ་རེད།

གལ་ཏེ་བརྩམས་ཆོས་དེ་གསུམ་ཇི་ཙམ་ཀློག་དཀའ་བའི་ཚད་དུ་སླེབས་ཚེ་ངའི་བསམ་པར《བྲན་བཀོལ་ལམ་བུའི་ཐོག་སྐྱོད་པ》དང་།《སྲོག་ལ་ཐུག་པའི་འགན་འཁུར》《རང་མོས་རྩ་ཁྲིམས》བཅས་ཡིན་དགོས་སྙམ།

གལ་ཏེ་ཧ་ཡེ་ཁེའི་བརྩམས་ཆོས་གཅིག་ཁོ་ན་ཀློག་འདོད་ན།ངས་《བྲན་བཀོལ་ལམ་བུར་སྐྱོད་པ་》ཞེས་པ་འོས་སྦྱོར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། གལ་ཏེ་ཧ་ཡེ་ཁེའི་བསམ་བློ་ཆེས་ཆེར་ལྡན་པ་ཞིག་ཀློག་འདོད་ཡོད་ན།ངས་《རང་མོས་རྩ་ཁྲིམས་》འོས་སྦྱོར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། གལ་ཏེ་ཧ་ཡེ་ཁེའི་བསམ་བློར་གྲུབ་འབྲས་ཆེན་པོ་ཐོབ་འདོད་ན།ངས་《སྲོག་ལ་ཐུག་པའི་རང་རློམ་》ཞེས་པ་འོས་སྦྱོར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན།

ཧ་ཡེ་ཁེར་1974ལོར་ནོར་པེར་དཔལ་འབྱོར་རིག་པའི་བྱ་དགའ་ཐོབ་པ་དང་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་པའི་ནང་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེ་ཤོས་ལྡན་པའི་དཔལ་འབྱོར་རིག་པ་མཁས་ཅན་དང་དེ་བཞིན་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་བློ་མཁས་ཅན་གྱི་གྲས་ཤིག་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད། འོན་ཀྱང་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཧ་ཡེ་ཁེར་ནོར་པེར་དཔལ་འབྱོར་རིག་པའི་བྱ་དགའ་ཐོབ་ཐུབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཁོང་གིས་དཔལ་འབྱོར་རིག་པའི་ཐད་དམིགས་བསལ་གྱི་མཛད་རྗེས་བཞག་ཡོད་པས་མ་ཡིན་པར་ཁོང་གིས་ཚེ་གང་གི་སེམས་ནུས་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱིར་བཤོལ་མི་བྱེད་པར་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། བཤད་ཚུལ་དེ་རིགས་ལ་ང་མོས་མཐུན་མེད།ཧ་ཡེ་ཁེ་ལ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་།སྤྱི་དོན།ལག་རྩལ་བཅས་གསར་གཏོད་བྱ་རྒྱུ་མི་འདང་བའི་དབང་གིས་ཁོས་རང་མོས་ཁྲོམ་རར་སྲུང་སྐྱོབ་བྱས་པ་མ་ཟད།དོན་དངོས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཁོ་ནི་འགྲིག་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ར་སྤྲོད་ཀྱང་བྱས་ཡོད།དེར་བརྟེན་ན་ཁོ་ནི་ཡ་ཏང་སི་སྨི་ཡི་རྗེས་ཀྱི་རང་མོས་ཁྲོམ་རའི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་མི་སྣ་གཉིས་པར་འགྱུར་ཐུབ་ཀྱི་རེད། ཧ་ཡེ་ཁེར་ནོར་པེར་དཔལ་འབྱོར་རིག་པའི་བྱ་དགའ་ཐོབ་པ་ནས་བཟུང་འཛམ་གླིང་སྐྱེ་བོ་ཀུན་ལ་དཔལ་འབྱོར་རིག་པ་མཁས་ཅན་གྱིས་དྲན་གསོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་མོད།འོན་ཀྱང་ངས་ཁོང་ནི་བསམ་བློ་མཁས་ཅན་ཞིག་ཡིན་པའི་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

《བྲན་བཀོལ་གྱི་ལམ་དུ་སྐྱོད་པ》ཞེས་པ་དེ་1944ལོར་བརྩམས་ཤིང་།དུས་རབས་ཉི་ཤུ་པའི་ཚུན་གྱི་དཔལ་འབྱོར་ཉམས་ཉེན་དང་དེའི་རྐྱེན་ལས་འཛམ་གླིང་དམག་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་ལངས་པ་དང་ཏག་ཏག་འཁེལ་བས།འཛམ་གླིང་ཡོངས་ཀྱིས་གནའ་གཞུང་དཔལ་འབྱོར་རིག་པའི་རང་མོས་ཁྲོམ་རའི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་ལ་དོགས་འདྲི་བྱེད་འགོ་བརྩམས་པའི་རྐྱེན་གྱིས།སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་བསམ་པའི་རླབས་རྒྱུན་མགྱོགས་མྱུར་ངང་ཁྱབ་གདལ་དུ་སོང་ཡོད། འོན་ཀྱང་ཧ་ཡེ་ཁེ་ནི་རླབས་ལྡོག་ཅན་གྱི་མི་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ།ཐུན་མོང་རིང་ལུགས་ཀྱིས་རང་དབང་ལ་གནོད་འཚེ་གཏོང་ངེས་ཡིན་པར་འདོད་དེ།འགྲན་རྩོད་ལས་བྱུང་བའི་ཚོང་རའི་སྒྲིག་སྲོལ་ལ་གནོད་སྐྱོན་བཏང་སྟེ།ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་ཇེ་དམའ་རུ་བཏང་། རང་མོས་དང་མ་རྩ་རིང་ལུགས་དང་།ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་རིག་གནས།སྤྱི་ཚོགས་བཅས་གཞི་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་ཡོད་པས།གལ་ཏེ་རང་དབང་དོར་ནས་ཐུན་མོང་འདེམ་ན།ཡོ་རོབ་ཀྱི་འཚོ་གནས་རང་དབང་དང་　ལ་གནོད་པ་ཐེབས་ངེས་ཡིན། འོན་ཀྱང་སྐབས་དེའི་གཏམ་གླེང་དེ་རིགས་ལ་ཁས་ལེན་བྱེད་ཀྱི་མེད་ཅིང་།མར་ཁེ་སི་དང་ཁའེ་ཨེན་སིའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་དགོངས་པས་གཙོ་ཁྲིད་བྱེད་པའི་ཐུན་མོང་རིང་ལུགས་ཀྱིས་སྤྱོད་ཚུལ་བཟང་པོ་བཟུང་ཡོད། དཔེ་དེབ་ཆ་ཚང་ནང་མཉམ་སྡེབ་ཀྱི་དབང་ཆས་རང་དབང་ལ་གནོད་འཚེ་ཕོག་པར་དམིགས་ནས་རྒྱས་བཤད་བྱས་པ་དང་འབྲེལ་མཐར་དབང་ཆ་གཅིག་སྡུད་ཚད་མཐོན་པོ་ཐོབ་པ་དེ་ནི་དམངས་ཚོགས་བྲན་དུ་བཀོལ་བའི་ལམ་བུའི་ཐོག་བསྐྱོད་པ་དེ་རེད།

《རང་མོས་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས》ནི་༡༩༦༠ལོར་བརྩམས་ཤིང་།དཔེ་དེབ་དེའི་སྙིང་པོ་ནི་སྔར་བཞིན་“རང་དབང་”ཞེས་པ་དེ་ཡིན། དེབ་དེ་ཁྱོན་ཁག་གསུམ་ལ་དབྱེ་ཡོད་པ་དེ་ནི་རང་དབང་གི་རིན་ཐང་དང་།རང་དབང་དང་བཅའ་ཁྲིམས།ཕན་བདེའི་རྒྱལ་ཁབ་བཅས་ནང་གི་རང་དབང་ཡིན། དེའི་ནང་དུ་རང་དབང་གི་རིན་ཐང་ཆ་ཤས་ནི་གཏན་ཚིགས་རིག་པའི་རྣམ་བཤད་འཁྲུལ་མེད་ཅིག་ཡིན་ཏེ།ཧ་ཡེ་ཁེའི་རང་དབང་གི་འདུ་ཤེས་དང་།རང་དབང་གི་གོ་དོན་དང་།རང་དབང་གི་འབྱུང་ཁུངས།དེ་བཞིན་རང་མོས་དང་ཚུལ་མཐུན་དང་།འགན་འཁྲི།འདྲ་མཉམ་སོགས་བར་གྱི་འབྲེལ་བའི་སྐོར་བཤད་ཡོད། རྩོམ་ཡིག་གཉིས་པ་དེའི་མིང་ལ་རང་དབང་དང་བཅའ་ཁྲིམས་ཟེར་མོད།འོན་ཀྱང་ངའི་བསམ་པར་དེ་བས་རང་དབང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཅེས་འབོད་འོས་སྙམ།ཁག་འདིས་རྒྱལ་ཁབ་ཆགས་པ་དང་།བཅའ་ཁྲིམས་འབྱུང་ཁུངས།རྩ་ཁྲིམས་ལམ་ལུགས་ཆགས་པ།མི་སྒེར་གྱི་རང་དབང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབང་ཆའི་འབྲེལ་བ།དཔལ་འབྱོར་དང་ཁྲིམས་ལུགས།རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབང་ཆའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླད་སྐྱོན་དང་དེ་བཞིན་བཅའ་ཁྲིམས་ཉམས་རྒུད་བཅས་རྒྱས་བཤད་བྱས་ཡོད། ལེ་ཚན་གསུམ་པ་ནི་དོན་དངོས་ཐོག་རྒྱལ་ཁབ་དང་སྤྱི་ཚོགས་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་ཡིན་ཞིང་།དེ་ནི་བཟོ་ཚོགས་དང་།ལས་ཞུགས།ཁྲལ་བསྡུ།ཕན་བདེ་སོགས་ཀྱི་ཞིབ་ཕྲའི་གནས་ཚུལ་ཐོག་ནས་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད། དཔེ་དེབ་འདིའི་ནང་གི་སྙིང་བཅུད་ཀྱི་ནང་དོན་གཙོ་བོ་ནི་རྩོམ་ཡིག་དང་པོ་ཡིན་ཞིང་།གོ་བ་ལེན་དཀའ་ཤོས་ནི་རྩོམ་ཡིག་དང་པོ་དེ་རེད།དོན་དངོས་ཐོག་ཇི་ཙམ་ཀློག་དཀའ་བ་དང་“གསེར་འདུས་ཚད་”ཀྱི་གོ་རིམ་ཡང་ངས་བསམ་ན་རྩོམ་ཡིག་དང་པོ་དང་།གཉིས་པ།གསུམ་པ་བཅས་རེད།

1988ལོར་《སྲོག་ལ་ཐུག་པའི་འགན་འཁུར》ཞེས་པ་བརྩམས་ཤིང་།སྐབས་དེར་ཧ་ཡེ་ཁེ་དགུང་ལོ་89ལ་སོན་ཡོད།ཁོང་གི་རིག་གཞུང་བསམ་བློ་མཉམ་བསྲེས་བྱས་པ་མ་ཟད།སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་མང་ཆེ་བ་མ་རྩ་རིང་ལུགས་ཕྱོགས་སུ་བསྒྱུར་ནས་ཁོང་གི་ཚེ་གང་གི་གཞུང་ལུགས་ལ་ཆེས་ལེགས་པའི་རྐང་འགྲེལ་བྱས་ཡོད།དེར་བརྟེན་དཔེ་དེབ་འདི་ལྗིད་ཀྱང་སྣང་མེད་དུ་བཞག་པ་དང་འདྲ། སྲོག་ལ་ཐུག་པའི་རང་རློམ་ཞེས་པ་དེ་དོན་དངོས་ཐོག་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ལ་སློབ་སྟོན་བྱེད་ཐུབ་སྙམ་པ་དང་།ཧ་ཡེ་ཁེས་མིའི་བྱ་སྤྱོད་ནི་རང་གཤིས་དང་བློ་རིག་གིས་ཐུན་མོང་དུ་ཐག་གཅོད་ཀྱི་ཡོད་ཅིང་།ཀུན་སྤྱོད་དང་གོམས་སྲོལ་ནི་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་གནས་པའི་ཟུང་འབྲེལ་གཟུགས་ཡིན་པ་དང་།སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་མིན་ནི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ནུས་པ་ཡིན་པ་ལས་བློ་རིག་མིན་པ་བཅས་ཀྱི་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དཔེ་དེབ་འདིའི་སྒྲིག་གཞི་ཧ་ཅང་སྟབས་བདེ་ཡིན་ཏེ།དོན་དམ་པར་རང་དབང་སྟེ་སྒེར་གྱི་རྒྱུ་ནོར་དང་།སྒྲིག་ལམ།ཀུན་སྤྱོད།རང་མོས་ཚོང་ར།མ་རྩ་རིང་ལུགས་བཅས་ཀྱི་གཙོ་གནད་འདི་ལ་དམིགས་ནས་བཤད་པ་ཡིན་ལ།དེའི་ནང་དུ་རང་དབང་ནི་ལྟེ་བ་ཡིན་པ་དང་།མཐའ་མཇུག་ཏུ་བརྗོད་པའི་སྡོམ་ཚིག་ནི་རང་མོས་ཚོང་རའི་རིང་ལུགས་ནི་མིའི་རིགས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཆེས་ལེགས་པའི་རྣམ་པ་ཡིན། རང་དབང་ཞེས་པའི་གཙོ་ཐིག་འདི་དམ་འཛིན་བྱས་ན།གཞན་དག་ཚང་མར་གོ་བ་ལེན་སླ་བ་རེད། དེབ་དེར་ཁྱོན་ལེའུ་དགུ་ཡོད་ཅིང་།དེའི་ནང་གི་ལེའུ་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ཀློག་དཀའ་ཤོས་ཡིན་པ་དང་།མཇུག་ཏུ་དེ་བས་སྟབས་བདེ་རུ་འགྲོ་གི་ཡོད།ཧ་ཡེ་ཁེའི་རྩོམ་འབྲི་སྟངས་འདིས་མི་མང་པོ་ཞིག་ཕྱིར་འཐེན་བྱེད་དགོས་པའི་ཁ་ཏ་བསླབ་བྱ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

དཔེ་དེབ་གསུམ་པོ་དེ་བཀླགས་རྗེས་ཧ་ཡེ་ཁེས་དོན་དངོས་ཐོག་རང་དབང་གི་བྱ་བ་གཅིག་ལས་བཤད་མེད་པ་དང་།གཞན་དག་ཚང་མ་རང་མོས་ཀྱི་ལས་རིགས་ལ་དམིགས་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པས།ཧ་ཡེ་ཁེས་སྔོན་ལ་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་རང་དབང་དང་　སྐོར་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཀློག་ཤེས་པ་བྱེད་དགོས། དཔེར་ན་མུའུ་ལེའི་《རང་དབང་སྐོར་གླེང་བ་》དང་།ཐོ་ཁེ་ཝེར་གྱི་《ཨ་རིའི་　སྐོར་གླེང་བ་》།ལུའུ་སུའོ་ཡི་《སྤྱི་ཚོགས་གན་རྒྱའི་སྐོར་གླེང་བ།》མེང་ཏེ་སི་ཅིའུ་ཡི་《ཁྲིམས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་》སོགས་ལྟ་བུ་རེད། ཡ་ཏང་སི་སྨི་ཡི་《རྒྱལ་ཕྱུག་སྨྲ་བ་》ཞེས་པ་དེའང་ངེས་པར་དུ་ཀློག་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་སྨོས་མེད་རེད།དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་དེ་ནི་ཧ་ཡེ་ཁེའི་བསམ་བློའི་འབྱུང་རྩ་ཡིན་པས་རེད།

མཇུག་ཏུ་ཤོད་དང་།ངས་ཀློག་རྒྱུ་དེ་ནི་དཔེ་དེབ་ཆ་ཚང་ཞིག་མ་ཡིན་པར་ཡིག་སྒྱུར་བྱ་རྒྱུ་དེའང་སྤྱིར་བཏང་ཞིག་རེད།གོ་ཐོས་ལ་ཐའེ་དབན་གྱི་བསྒྱུར་ཡིག་ཆ་ཚང་ཙམ་ཡོད་པ་དང་ཡིག་སྒྱུར་བྱེད་རྒྱུའང་ཅུང་ཡག་པོ་ཡོད་པས་ཚོད་ལྟ་བྱེད་འདོད་ཡོད་ཚེ་སོ་སོས་འཚོལ་ཆོག་གི་རེད་ཅེས་བཤད་བྱུང་།

ཧ་ཡེ་ཁེ་ཀློག་པར་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་ནུས་པ་ལྡན་དགོས་པ་དང་།མཐའ་དཔྱོད་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་དགོས་པ།ཡང་དག་པའི་རིན་ཐང་ལྟ་བ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འགན་འཁྲི་འཁུར་སེམས་ཡོད་དགོས།དེ་འདྲ་མ་བྱས་ཚེ་ཁོང་གིས་སྲིད་གཞུང་མེད་པའི་རིང་ལུགས་པར་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་སྲིད་པས་དོན་དེ་བློ་ལ་བརྟན་པོ་ངེས་དགོས།